یکی از ابزار مهمی که چین برای مقابله با پاندمی ویروس کرونا به کار گرفت، پیگیری ارتباطات است. سیستمی مشابه با آن در هند نیز پیاده شد. اروپا و ایالات متحده نیز در نظر دارند این رویکرد را پیادهسازی کنند اما به دلیل مسائل مربوط به حریم شخصی اجرای این طرح مشکل است. این خبر راههای متفاوت پیادهسازی پیگیری ارتباطات را بررسی میکند.
پیگیری ارتباطات در طول پاندمی
پیگیری ارتباطات شامل شناسایی افرادی است که ممکن است با فرد مبتلا در ارتباط بوده باشند. برای مثال، در شکل زیر، فرد داخل دایره مبتلاست. او با دیگران در ارتباط است. کلید پیگیری ارتباطات شناسایی فردی است که به صورت بالقوه با این فرد در ارتباط بودهاند.
در این مثال، ۸ نفر با فرد مبتلا در ارتباط بودهاند. قدم بعدی شناسایی کسی است که از این طریق مبتلا شده است. مثلا تست دو نفر مثبت اعلام شده و سه نفر هیچ علائمی ندارند بنابراین ممکن است از آنها تست بگیرند یا برای مدتی قرنطینه شوند. تمام کسانی که با افراد مبتلا ارتباط بودهاند شناسایی نمیشوند یا دسترسی به آنها مقدور نیست. در این تصویر دو فرد آبی رنگ ظاهرا در خطر هستند و ممکن است دیگران را که دسترسی به آنها وجود ندارد را نیز به خطر بیاندازند.
فرآیند پیگیری ارتباطات و شناسایی برای کسانی که مبتلا شدهاند تا زمانی طول میکشد که تمام افرادی که با فرد مبتلا در ارتباط بودهاند مورد آزمایش قرار گیرند و نتیجهی تستشان منفی باشد.
فناوری در پس پردهی پیگیری ارتباطات
فرض کنیم دادههای جیپیاس به راحتی قابل دسترس هستند. در این مورد، زمانیکه ما دادههای جیپیاس تلفن همراه فرد مبتلا را بدانیم، قدم بعدی شناسایی تمام تلفنهایی است که در مجاورت این تلفن بودهاند.
مجاورت میتواند بر اساس مسافت یا موقعیت مکانی باشد. برای مثال، اگر فرد در رستوران یا بازار یا مکان مذهبی بوده باشد، تمام کسانی که در آن موقعیت مکانی بودهاند مشکوک به ابتلا هستند. اگر محیط باز باشد، این معیار نزدیکی بر اساس مسافت است. زمانی که فردی این نزدیکی مسافت را تعریف میکند بایستی به تراکم جمعیت نیز دقت کند. هرچه تراکم جمعیت بالاتر باشد، برای شناسایی افراد مشکوک به ابتلا به دقت بیشتری نیاز است.
به چه نوع دادهای نیاز داریم؟
همانطور که پیشتر گفته شد، برای پیاده سازی صحیح این طرح، بایستی دسترسی به دادههای جیپیاس تلفنهای افراد مبتلا امکان پذیر باشد. در بعضی از کشورها، دولت میتواند در زمان بحران و مقابله با پاندمی سلامت به این نوع داده دسترسی داشته باشد. دسترسی به این داده در این کشورها، مثلا ایالات متحده، به دلیل مسائل حریم شخصی دشوار است.
در غیاب این دادهها، چه گزینههای دیگری برای پیگیری ارتباطات وجود دارد؟
دسترسی به داده و محدودیتهای آن
در بسیاری از شرایط، دادههای جیپیاس بسته با قانون کشورهای مختلف ممکن است قابل دسترسی نباشد. برای مثال، در اروپا و ایالات متحده، به دلیل قوانین حریم شخصی، دسترسی به این داده به منظور تحلیلهای لازم برای پیگیری ارتباطات امکان پذیر نیست. در این بخشها ما چند گزینه را برای ساخت اپلیکیشنهایی که در حضور این محدودیتها مفید باشند معرفی و مزیا و معایب آنها را بررسی میکنیم.
بهروزرسانیهای موقت قوانین در مناطق تحت تاثیر
آیا دولت میتواند قانونی را تصویب کند که بتواند به دادههای موقعیت مکانی ۳۰ روز گذشته و ۶۰ روز آیندهی مناطق تحت تاثیر این ویروس دسترسی داشته باشد؟ واکنش فوری این است، امکان ندارد! اگر این گونه نمیبود واقعا شگفت آور بود.
انبوه سپاری دادههای موقعیت مکانی
ایده از این قرار است که کاربران میتوانند به صورت داوطلبانه به ارائهدهندهی خود اجازه دهند تا دادهی موقعیت مکانیشان را در اختیار شخص ثالث قرار دهد. اگر یکی از افرادی که ثبت نام کرده مبتلا باشد و فرد دیگری به صورت داوطلبانه دادهی خود را در اختیار شخص ثالث بگذارد، اپلیکیشن او را بر اساس ارتباط احتمالی با آن فرد مبتلا جهت تست کرونا راهنمایی میکند. ایراد این رویکرد این است که هیچ تضمینی وجود ندارد که افراد زیادی داوطلبانه اجازهی دسترسی به دادهی خود را بدهند. بنابراین اگر تنها بعضی از داوطلبان دادهی خود را به اشتراک بگذارند، ما همچنان با خطر افراد مبتلایی که داوطلب نشدهاند و بدون اطلاع بیماری را پخش میکنند مواجهیم به ویژه اگر علائم نداشته باشند.
جمع آوری داده از اپلیکیشن اختصاصی ویروس کرونا
اپلیکیشن پیگیری ارتباطاتی را تصور کنید که هر ۵ دقیقه یک بار جیپیاس تلفن همراه را چک میکند. دادهی موقعیت مکانی به صورت محلی روی تلفن ثبت میشود و برای تحلیل و پیگیری بیشتر روی ابر باقی میماند. اگر بسیاری از افراد این اپلیکیشن را نصب کنند و داده برای فرد مبتلا در دسترس باشد، اپلیکیشن تحلیل میکند و برای تمام افراد، در صورتی که در نزدیکی فرد مبتلا باشند هشدار میفرستد. ایراد این روش آن است که تنها برای افرادی کار میکند که اپلیکیشن را نصب کرده باشند، و تنها برای ارتباطات آینده مفید است و از ارتباطات پیشتر اطلاعی ندارد.
این حوزهای است که بسیاری از استارتاپها روی آن متمرکزند تا اپلیکیشن بیشتری بسازند. دادههای نزدیکی یا موقعیت مکانی کاربر برای اطلاع به کسی مورد استفاده قرار میگیرد که اخیرا به فردی مبتلا نزدیک بوده، بنابراین آنها میتوانند از خود مراقبت کنند. اما اینکه این داده تا چه زمانی باید ذخیره شود هنوز جای سوال دارد.
برچسب دادهها با استفاده از اپلیکیشنهای مبتنی بر بلوتوث
این رویکرد مبتنی بر اپلیکیشنهایی است که با یکدیگر ارتباط میگیرند و بر اساس نزدیکی امضای یکدیگر را ثبت میکنند. هر تلفن امضای تمامی اپلیکیشنهای تلفنهای مجاور خود را ثبت میکند. این بار دادههای مهر شده برای تحلیل بیشتر روی ابر ذخیره میشوند. اگر فردی مبتلا باشد میتواند به اپلیکیشن هشدار دهد. زمانیکه این اقدام صورت گرفت، اپلیکیشن تمام کاربرانی که در نزدیکی فرد مبتلا بودهاند را بر اساس امضای موقعیت نزدیکی ثبت شده شناسایی و به آن هشدار میدهد. این رویکرد تا زمانی عملی است که پذیرش جمعی صورت گیرد. اگر فرد مبتلا این اپلیکیشن را نداشته باشد کل سیستم با شکست مواجه میشود.
مشکلات دادههای مبتنی بر جیپیاس
چالش دیگر دادههای مبتنی بر موقعیت مکانی آن است که ممکن است فرد سالم و مبتلا در دو طبقهی متفاوت یک بازار باشند اما تفاوت مکانی دقیق در موقعیت مکانی این دو وجود نخواهد داشت. آنها میتوانند در دو طبقهی متفاوت از کنار هم عبور کنند. جیپیاس آنها را بسیار نزدیک بهم نشان میدهد اما در واقعیت اینگونه نیست.
چالش حریم شخصی
کشورهایی مانند چین، هند و کرهی جنوبی از بحرانهای سلامت استفاده میکنند تا بتوانند نظارت بلادرنگ صورت دهند. این رویکرد تاثیر کاملا مثبتی در کاهش موارد جدید نشان داده است. دیگر کشورها که مشکل حریم شخصی دارند بایستی به راههای دیگری بیاندیشند تا ضمن حفظ حریم شخصی بتوانند رویکردهایی از این دست را پیادهسازی کنند. این اپلیکیشنها زمانی موثر است که مورد پذیرش گسترده قرار گیرد. کلید این کار پذیرش انبوه است.
این رویکرد پس از فاصلهگذاری اجتماعی بسیار سودمند است، بنابراین مکانیسمی وجود دارد که در مقابل موج دوم بیماری بتوانیم از خود محافظت کنیم.