در راستای فناوری‌های رو به پیشرفت کامپیوتری، بسیاری از مشکلاتی که پیشتر دشوار و پیچیده شمرده می‌شدند هم اکنون در رده فعالیت‌های آسان قرار دارند؛ برای مثال، تجارت الکترونیک، پرداخت بدون تماس، تراکنش‌های آنلاین ایمن و تاکسی‌های آنلاین. تمام این‌ها به لطف بلاکچین محقق شده است، که فناوری جدیدی برای نوآوری عظیم در تمامی بخش‌ها است، و راهکارهایی پیشرفته را برای صنعت مالی ارائه می‌نماید که بدون هزینه اضافه و یا کم هزینه هستند.
این فناوری که اولین بار به عنوان فناوری پایه ارزهای دیجیتالی همچون بیت کوین شناخته شد، هم اکنون عملکردی فراتر از یک دفترکل عمومی تراکنش‌ها دارد و نحوه پرداخت، فعالیت و کار کردن ما را متحول ساخته است.
بلاکچین یک دفترکل توزیع شده و عمومی است که سوابق تراکنش‌ها را به صورت کارآمد و دائمی نگهداری می‌کند.
بلاکچین که از ابتدا با همین نام شناخته شد، شامل یک لیست فزاینده از سوابق است که با نام بلاک شناخته می‌شوند، و این بلاک‌ها با استفاده از رمزنگاری به یکدیگر متصل هستند. به بیان ساده، هر بلاک اطلاعاتی در مورد تراکنش‌های مالی، نتایج رای‌گیری، قراردادها، گزارشات پزشکی، معاملات و غیره را در خود جای می‌دهد، و این بلاک‌ها در یک شبکه بلاکچین به صورت رمزنگاری شده وجود دارند. این بلاک‌ها معمولاً در یک زنجیره به هم پیوسته و پشت سر هم قرار دارند، و بلاک‌های جدید نیز در ادامه ایجاد می‌شوند.
این فناوری امکان توزیع اطلاعات دیجیتالی غیر قابل کپی شدن را فراهم می‌کند، و از این طریق پایه‌ای برای نوع جدیدی از اینترنت را بنا می‌نهد.
در حالی که جوامع تکنیکی در سرتاسر دنیا به دنبال کاربردهای بالقوه دیگر این فناوری هستند، بلاکچین ایجاد تحولات را آغاز کرده است.
تاثیر بلاکچین در برخی از صنایع مشهود نیست، به همین دلیل در این مقاله بررسی می‌کنیم که راهکارهای تکنیکی بلاکچین چطور می‌توانند سیستم‌های عملیاتی در بخش‌های زیر را رشد و بهبود ببخشند:
- تجارت الکترونیک
- امور مالی
- مدیریت دولتی
- سلامت
- آموزش
- کشاورزی
- بلاکچین در تجارت الکترونیک
به نظر می‌رسد که بلاکچین پایه‌ای برای وب ۳.۰ باشد، و به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که به همان اندازه که اینترنت به صورت کلی بر تجارت تاثیر داشت، این فناوری نوآورانه نیز بر صنعت چند تریلیون دلاری تجارت الکترونیک تاثیر داشته باشد.
در میان دیگر کاربردهای ممکن، فناوری بلاکچین می‌تواند در موارد زیر تجارت الکترونیک را متحول سازد:
- ساده سازی پرداخت‌ها
- نظارت بر زنجیره عرضه
- معرفی بازارهای غیرمتمرکز
پاداش وفاداری و پرداخت
به کار گیری رمزارزها (انشعابی از فناوری بلاکچین) به تاجران امکان دریافت پرداخت‌ها به صورت لحظه‌ای را می‌دهد. از این طریق علاوه بر خدمت رسانی به مخاطبان در سرتاسر جهان، نیاز به واسطه‌هایی همچون بانک‌ها یا پردازنده‌های پرداخت گران قیمت نیز از میان می‌رود.
پردازنده‌های پرداخت رمزارز همچون بیت پِی یا بی تی سی پِی، معمولاً ۱% کارمزد بابت دریافت رمزارزهای تاجران و تبدیل آن به ارز فیات و انتقال به حساب بانکی، یا نگهداری رمزارز در کیف پولشان دریافت می‌کنند.
با این‌که رمزارزها نوسانات زیادی را تجربه می‌کنند و حتی می‌توانند ظرف چند دقیقه ارزش زیادی از دست دهند، برخی ارزها همچون تتر (USDT) و سیرکل (USDC) وجود دارند که با عنوان ارز با ثبات شناخته شده و به تاجران امکان پذیرش پرداخت‌ها به صورت یکپارچه را ارائه می‌کنند.
با این حال، استفاده از توکن‌هایی که در یک بلاکچین ایجاد می‌شوند نیز می‌تواند ایده پاداش دادن به مشتریان وفادار را به صورت شفاف‌تری متحول سازد. برای مثال، مشتریانی که ماهانه تعداد خاصی از یک محصول را خریداری کنند، می‌توانند توکن‌هایی دریافت نموده و برای خرید دیگر محصولات از آن‌ها استفاده کنند، و یا دعوت‌نامه‌ای به یک رویداد محلی دریافت نمایند.
نظارت بر زنجیره عرضه
بسیاری از بزرگ‌ترین خرده فروشان و بانک‌های تجاری از جمله بانک لویدز انگلیسی، برای نظارت بر زنجیره عرضه در امور مالی تجارت از راهکارهای بلاکچینی کمک گرفته‌اند.
استفاده از بلاکچین به تاجران کمک می‌کند تا فعالیت‌های کاغذی و دستی را محدود کرده و همچنین در زمان سفر از هر نقطه دنیا بتوانند بر بار ارسالی خود تا درب منزل گیرنده نظارت داشته باشند.
بازارهای غیرمتمرکز
یک بازار غیرمتمرکز بلاکچینی، نسخه‌ای مدرن از سایت‌های تجارت الکترونیک همتا به همتا است، با این تفاوت که در این بازار یک رمزارز را می‌توان به عنوان یک واحد پرداختی در نظر گرفت.
در موارد دیگر، اعضای این شبکه می‌توانند رمزارزهای خود را گرو گذاشته تا پاداش دریافت کنند، و یا در شرایطی نادر که دو طرف معامله نمی‌توانند به توافق برسند، به عنوان قاضی عمل کنند.
- بلاکچین در امور مالی
پیشرفت‌های اخیر در بلاکچین، درهای جدیدی را به روی سیستم‌های غیرمتمرکز و توزیع‌شده گشوده و به خصوص فین تک و بازار سرمایه را متحول ساخته است.
برای مثال، فناوری دفترکل توزیع شده توانسته پیشرفت زیادی در فرآیندهای مرتبط با موسسات مالی ایجاد کند که منجر به امنیت، سرعت تراکنش‌ها و آسانی شده است. بانک مشهور آمریکایی جی پی مورگان چیس اخیراً رمزارزی را ایجاد کرده است تا عملیات داخلی خود را بهبود ببخشد.
از سوی دیگر، باید بگوییم که زیرساخت کنونی بازار سرمایه نسبتاً گران و کند است و معمولاً نیازمند واسطه‌ها می‌باشد. با وجود این که این ذات اداری و بوروکراتیک، انجام عملیات و دریافت خدمات مالی را پیچیده می‌سازد، اما مفهوم دفترکل توریع‌شده راهکارهایی برای این مشکل ارائه می‌دهد.
به دنبال ظهور توکن‌های رمزنگاری به عنوان ابزاری برای کسب سرمایه در سال ۲۰۱۷، بازار به گونه‌ای رشد کرده است که به کسب و کارها اجازه کسب درآمد از طریق توزیع توکن‌های مبتنی بر بلاکچین (توکن‌های امنیتی) را بدهد، که نشانگر مالکیت سرمایه‌گذار در شرکت هستند.
بر اساس گزارشی از بلاک استیت که محقق این صنعت است، ۶۴ شرکتی که از این روش استفاده کرده بودند، از ابتدای سال گذشته تا ماه ژوئیه حدود ۱ میلیارد دلار درآمد داشتند؛ به این معنی که پتانسیل زیادی برای به کارگیری این مکانیزم مالی وجود دارد.
- بلاکچین در مدیریت دولتی
با نگاهی به پتانسیل بالای بلاکچین، متوجه می‌شویم که این فناوری از گمنامی نسبی درآمده و به سمت پذیرش جریان اصلی در بخش دولتی قدم برداشته است، و همچنین از بهبود خدمات عمومی فراتر رفته و به حل و فصل مشکلات سیاسی همچون نگهداری سوابق رای‌گیری رسیده است.
یک نکته بسیار خوب در مورد این فناوری این است که سازمان‌های بخش عمومی و دولت‌ها در سرتاسر جهان اکنون با مزایای متحول کننده بلاکچین آشنا هستند و می‌دانند که با استفاده از آن می‌توانند فرآیندهای قدیمی و سیستم‌های کهنه را کنار گذاشته و به ساختارهای واکنش گرا دست یابند.
در حالی که ما با پتانسیل‌های فزاینده کاربردهای بلاکچین در بخش عمومی آشنا می‌شویم، چند صد نفر از رهبران دولتی به گروه‌های بلاکچینی ملحق می‌شوند. این گروه‌ها شامل گروه کاری بلاکچین اداره خدمات عمومی (GSA) است، که کاربردها و بهترین نمونه‌ها را به اشتراک می‌گذارند.
دولت‌ها در حال به کارگیری بلاکچین برای ایجاد اعتماد میان شهروندان هستند، و با به کارگیری راهکارهای بلاکچینی به دنبال شفافیت از طریق غیرمتمرکز بودن می‌باشند. این فناوری به طرفین درگیر نیز اجازه می‌دهد که اطلاعات را مشاهده و تایید کنند.
راه اندازی یک راهکار بلاکچینی برای خدمات شهروندی، باعث تایید مستقل ادعاهای حقوقی می‌شود.
دولت‌های استونی، سوئد و گرجستان در حال انجام تحقیقاتی بر ثبت زمین مبتنی بر بلاکچین هستند، که به طرفین اجازه می‌دهد تا یک کپی از سوابق را به صورت ایمن نگهداری کنند.
این مدل از به اشتراک گذاری دسترسی، پرداختن به اختلافات بر سر املاک را آسان کرده و عدم اعتماد را کاهش می‌دهد، و اعتماد میان شهروندان و دولت یک کشور را نیز افزایش می‌دهد.
به کارگیری این فناوری به حفاظت از اطلاعات حساس در سازمان‌های دولتی کمک می‌کند. این حقیقت که دولت‌ها به عنوان نگه‌دارندگان سوابق در کشور فعالیت می‌کنند، باعث می‌شود که تبدیل به هدف اولیه هکرها گردند.
تنها در سال ۲۰۱۷، گزارش شده است که ۱۴۳ میلیون اطلاعات شخصی مختلف همچون نام، تاریخ تولد، شماره گواهینامه رانندگی و غیره لو رفته‌اند، و به غیر از آن شاهد درز اطلاعات گسترده دیگری نیز در این سال‌ها بوده‌ایم.
به جای کنار آمدن با این حمله‌های هکرها، با به کار گیری ساختار اطلاعات بلاکچین می‌توان این موضوع را به درستی حل نمود. بلاکچین از ساختار اطلاعاتی پشتیبانی می‌کند که امنیت شبکه را افزایش داده، خطر نقطه تکی شکست را کاهش داده، و هرگونه تلاش برای به دست آوردن اطلاعات را به چالش می‌کشد.
داگلاس ماگن که یکی از مقامات رسمی سازمان امنیت ملی ایالات متحده است بیان داشته: “فناوری بلاکچین پتانسیل لازم برای متحول کردن نحوه مدیریت آنلاین هویت و دسترسی به اینترنت را دارد؛ این پروژه تحقیق و توسعه کمک می‌کند تا این پتانسیل بالقوه را به واقعیت نزدیک‌تر سازیم.”