روسیه همچنان تحت تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا و اروپا مبنی بر پیروی از الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ است و چین نیز روز به روز نگرانی غرب را در مورد صنعت تکنولوژی اش بیشتر و بیشتر می‌کند. اما این دو کشور قول داده‌اند تا امسال روی علم و نوآوری تمرکز کنند.
در ۲۳ ام ماه دسامبر سال ۲۰۱۹، رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین با صدور حکمی، سال ۲۰۲۰ را سال همکاری علمی، فنی و نوآوری روسی-چینی نامید.
همچنین وزیر خارجه‌ی چین شاخه‌هایی از جمله تکنولوژی ارتباطات، هوش مصنوعی و “اینترنت اشیا” را شاخه‌هایی امیدبخش برای همکاری معرفی کرد.
پوتین و رئیس جمهور چین، شی جینپینگ، در ماه ژوئن، با تمرکز بر مشارکت در زمینه‌ی تکنولوژی موافقت کرده و تاکید کردند روابط چین و روسیه وارد “دوره‌ی جدیدی از همکاری جامع و استراتژیک شده است”، این گام، پیشرفت منحصر به فردی در سیاست‌های خارجی پکن بود. تمرکز روی علم و تکنولوژی برپایه‌ی همکاری نظامی طولانی دو کشور است. روسیه، چین را به تجهیزاتی مانند سیستم دفاعی پیشرفته‌ی هوایی اس-۴۰۰ مجهز کرده و همچنین به آن کمک می‌کند سامانه‌ی اخطار پدافند موشکی خود را توسعه دهد.
تحلیل‌گران می‌گویند چین به دلیل تلاش‌های مداوم امریکا و اروپا برای بلاک کردن شرکت‌ها و پژوهش‌های تکنولوژی، به گسترش این همکاری نیاز دارد، که به دلیل نگرانی‌های امنیتی برای چین کلید توسعه‌ی اقتصادی به حساب می‌آید.
ضمنا، ادامه‌ی تحریم‌های اروپا و آمریکا علیه روسیه به اقتصاد این کشور صدمه می‌زند. این تحریم‌ها ابتدا در سال ۲۰۱۴ تصویب شد و بعد از آن سالانه رشد ۱.۲ درصدی داشته است.
آرتیوم لوکین، معاون پژوهشی مرکز مطالعات بین المللی و منطقه‌ای دانشگاه فدرال خاور دور، در ولادی وستوک می‌گوید:” بدون شک فشار همزمان غرب بر روسیه و چین دلیل اصلی پیشبرد همکاری دوجانبه‌ی این دو کشور در زمینه‌ی تحقیق و توسعه است.”
شاهدان بر این باورند که نسل بعدی ارتباطات یکی از اهداف مشارکت علمی است.
غول تلکام‌های چینی، هوآوی، قبلا برنامه‌ی پژوهشی را در روسیه شروع کرده و برای ساخت شبکه‌های ۵G با ام‌تی‌اس، بزرگترین اوپراتور موبایل قرارداد امضا کرده است.
حوزه‌های دیگر می‌تواند شامل روبات، تشخیص چهره و هوش مصنوعی باشد، و همچنین تکنولوژی‌های نظامی. این در حالی است که غول‌های تکنولوژی مانند علی‌بابا، صاحب ساوت چاینا مورنینگ پست، و تنسنت با کمپانی‌های روسی جهت توسعه‌ی تجارت همکاری می‌کنند.
بنا به گزارش اخبار روسی تی‌ای‌اس‌اس، حدود ۸۰۰ رویداد برای تقویت همکاری چین و روسیه در سال آینده انجام خواهد شد. لی لیفان، استاد روابط بین الملل در آکادمی علوم اجتماعی شانگهای می‌گوید فشار رو به رشد غرب یعنی دو طرف “علایق مشترکی” برای توسعه‌ی نسل بعدی تکنولوژی ارتباطات دارند.
پَن داوی، متخصص روابط روسیه در همان دانشگاه می‌گوید : پس از ده‌ها سال از وابستگی چین به واردات تکنولوژی روسیه، “دوره‌ی جدیدی” از مشارکت در زمینه‌ی تکنولوژی فرا می‌رسد.
پَن می‌گوید :” اکنون، روسیه فقط منبع تکنولوژی نیست، بلکه ما در جهت توسعه‌ی علمی،تبادل مشترک واقعی داریم.”
وی افزود چین به تخصص روسیه در علم مواد و ریاضی، و قابلیت‌هایش در تولید مانند موتور موشک نیاز دارد. “به علاوه، همکاری بزرگتر در زمینه‌ی تکنولوژی به ناچار روابط اقتصادی را نیز بیش از پیش عمیق می‌کند.”
هرچند برخی از مقامات رسمی روسیه ناامیدانه بر این باورند که چین می‌خواهد تکنولوژی خود را پیشرفت دهد و همسایه‌اش را به تجاوز به مالکیت فکری خود متهم کرده است.
یوجین لیوادنی، رئیس پروژه‌های مالیک فکری دفاع روسیه، در اوایل ماه دسامبر ۲۰۱۹ گفت، روسیه و چین بر سر کپی کردن موتورهای هوایی روسی، هواپیماها و دیگر سیستم‌های دفاعی روسیه مشکل دارند، که “مشکل بزرگی” است.
اما شاهدان معتقدند چنین ناامیدی‌هایی مانع همکاری چین و روسیه در زمینه‌ی تکنولوژی نخواهد بود.
لوکین می‌گوید:” تا کمی پیشتر، چین و روسیه در زمینه‌ی تکنولوژی پیشرفته با غرب همکاری می‌کردند و نه با یکدیگر.” وی افزود:” با این حال، دیگر عامل ناراحت کننده، تکبری است که چین به واسطه‌ی تکنولوژی اش بروز می‌دهد. در حالیکه چین تا کمی قبل تر در مینه‌ی علم و فناوری از روسیه عقب تر بود، اما اکنون چین در بعضی از حوزه‌ها از روسیه جلو زده است. با این وجود این موانع قابل مدیریت است و اثرات منفی آن را به ویژه با توجه به قدرت رو به افزایش تفکر استراتژیک روسیه-چین، می‌توان تا حد زیادی کاهش داد.”
“من فکر می‌کنم روند گسترش و تعمیق مشارکت روسیه و چین در زمینه‌ی تکنولوژی پیشرفته ادامه خواهد داشت و احتمالا سریع می‌شود.”
تیان چونشنگ، متخصص روابط روسیه-چین در آکادمی چینی علوم اجتماعی، می‌گوید روابط اقتصادی و تجاری رو به افزایش و نه فشار غرب، دلیل اصلی مشارکت رو به رشد این دو کشور در زمینه‌ی تکنولوژی بود.
با توجه به تخمین‌های وزارت بازرگانی چین، تجارت روسیه و چین امسال از ۱۱۰ میلیارد دلار خواهد گذشت.
تیان می‌گوید:” چین به این همکاری هم نیاز و هم علاقه دارد.” وی ادامه می‌دهد که چینی‌ها روی قابلیت‌های هوافضایی و نظامی روسیه متمرکز بودند.
او می‌گوید:” کسانی که می‌گویند روسیه در این همکاری بیشتر به چین نیاز دارد، کوته فکر هستند.”