تاثیر و استفاده روز افزون از فناوری‌های انقلابی مدرن همچون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در تمامی جوانب زندگی روزمره و خدمات عمومی، هم اکنون به تدریج راه خود را به بخش نظامی باز می‌کند، که جدی‌تر و با مسئولیت بیشتری است. در سال ۲۰۱۹، محققان در حال تحقیق بر بخش‌های مختلفی از بخش نظامی هستند، تا متوجه شوند که در چه بخش‌هایی و چگونه می‌توان از اینترنت اشیا استفاده نمود. برای مثال، برخی از موارد استفاده را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- تحلیل تهدیدات تروریستی از طریق تحلیل الگوی دستگاه و برج‌های دیده‌بانی
- سنسورهای Swarm از طریق هواپیماهای بدون سرنشین
- بمب‌های سنسوردار مستقر در میدان جنگ، برای ساخت شبکه‌های سنسوردار و نظارت بر تهدیدات
- سیستم‌های ردیابی دارایی دولت
- خدمات ردیابی شخصی و موقعیت مکانی نظامی در لحظه
- سنسورهای مرکب برای نظارت بر محیط‌های دشمن
به غیر از کاربردهایی که در بالا بیان کردیم، یک برنامه تحقیقاتی ویژه مبتنی بر اینترنت اشیا نیز توسط سازمان پروژه‌های تحقیقات پیشرفته دفاعی ایالات متحده در حال انجام است، که با نام اینترنت اشیای میدان جنگ (Internet of Battlefield Things) شناخته می‌شود. هدف این تحقیقات، استفاده هرچه بیشتر از دستگاه‌ها، نیروها، سلاح‌ها، و در نهایت ربات‌های کنترل شده توسط فناوری است، تا حضور انسان‌ها در میدان نبرد کاهش یابد. با وجود ابتکارات قدیمی و زمینه پیشرفت، با ادغام فناوری‌های پیشرفته‌ای همچون IoT و هوش مصنوعی در سیستم‌های نظامی، انسان مجبور به تفکر درباره نحوه درگیری‌های نظامی در آینده خواهد شد.
این پرسش و تفکرات نگران کننده، آغازی برای چندین سوال دیگر نیز می‌شود:
- ابزارهای جنگی پیشرفته چه تاثیری بر زندگی، دارایی‌ها و محیط خواهند داشت؟
- استفاده از فناوری‌هایی همچون اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌ها، در یک درگیری چگونه قانون گذاری خواهد شد؟
- فناوری، به خصوص دستگاه‌ها و اکوسیستم اینترنت اشیا، چگونه در نظارت، اتوماسیون و مراقبت از سلاح‌ها و نیروهای سطح A به کار گرفته خواهد شد؟
- مهم‌تر از همه اینکه، به کارگیری فناوری‌های مدرن پیشرفته در امور جدی همچون درگیری‌های نظامی یا میادین جنگ، چگونه از لحاظ اخلاقی توجیه می‌شود؟
بنابراین در این گزارش، ما به بررسی عامل مشکل‌ساز استفاده از فناوری‌های مدرن پیشرفته در عملیات نظامی تاثیرگذار بر جهان می‌پردازیم؛ در واقع، اصلا چرا نیاز به استفاده از این فناوری‌ها در عملیات نظامی داریم؟ باید اشاره کنیم که به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که یک کشور به صورت کامل تمامی ابتکارات و پیشرفت ها در صنعت دفاع خود را کنار بگذارد!
اما موضوع مورد بحث ما این است که در زمان جنگ غیرقابل اجتناب و تمرینات نظارتی، دولت‌های جهان می‌توانند تضمین کنند که استفاده از فناوری‌هایی چون اینترنت اشیا یا هوش مصنوعی با مقررات محکم اخلاقی اجرا خواهد شد؟ برای قضاوت درمورد فرضیه کنونی استفاده از اینترنت اشیا در ارتش، مختصرا نگاهی می‌اندازیم به شرایط کاربرد آن، قوانین و مقررات استفاده از آن، و طرز تفکر رهبران سیاسی یا نظامی در جهان، درمورد اخلاقیات استفاده از فناوری در امور نظامی.
شرایط کنونی استفاده از اینترنت اشیا در امور نظامی
مدتی است که در میان رسانه‌ها و عموم مردم خبری با عنوان جلب شدن توجه پنتاگون (مقامات ارشد ارتش ایالات متحده) به فناوری‌های مدرنی چون اطلاعات عظیم، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی، منتشر شده است. این رویکرد منجر به انجام پروژه بحث برانگیز ماون (Project Maven) شده است، که یک تحلیلگر تصاویر، سازه‌ها و اشیایی است که از طریق دوربین‌های نصب شده در هواپیماهای بدون سرنشین هوش مصنوعی تصویربرداری می‌شوند. این پروژه به صورت سری میان پنتاگون و ارائه دهنده خدمات هوش مصنوعی گوگل وجود داشت، تا اینکه رسانه‌های خبری این راز را برملا کردند. این خبر، پریشانی و اعتراضات کارمندان گوگل را در پی داشت که خواستار توقف بلافاصله فروش خدمات هوش مصنوعی به مقامات ارشد نظامی ایالات متحده بودند، و گوگل نیز در اعلامیه‌ای از پایان قرارداد خود در پروژه ماون و پایان همکاری اش با پنتاگون خبر داد.
اما تمام ماجرا این نبود! سیستم‌های تسلیحاتی مستقل ایالات متحده همچون فالانکس و سنتورین C-RAM را ربات‌های قاتل می‌نامند، چرا که توانایی هدف گرفتن و حمله کردن به صورت خودکار در شرایط درگیری را دارا هستند. این سیستم‌های تسلیحاتی را می‌توان به راحتی با سنسورهای متصل مبتنی بر اینترنت اشیا مدیریت کرده و با هوش مصنوعی به آنها منطق بخشید. پس از آنها، با شبکه C2BMC لاکهید مواجه می‌شویم که یک شبکه جنگی از ارتباطات دستگاه‌های متصل برای یک هدف نظامی می‌باشد. فرآیند اصلی کار C2BMC به این صورت است که کارکردهای مختلف سیستم دفاعی بسیار حساس مانند موشک بالیستیک ایالات متحده که در سرتاسر دنیا پراکنده هستند را به یکدیگر متصل کند، تا از کشور محافظت کرده و متحدان خود را از لیست حملات موشکی بالستیک حذف کند. با وجود این که این سیستم به نظر تدافعی می‌باشد، اما شبکه سیستم دفاعی موشک بالستیک ممکن است قربانی باج‌افزارها نیز قرار بگیرد، که در این صورت یک حقیقت ترسناک از عمق آن آشکار می‌شود: در صورت حمله، امکان پرتاب موشک یا توقف عملیات وجود نخواهد داشت. پاسکال جینینس، یک متخصص پیشرو و صاحب نظر در زمینه امنیت سایبری درباره این خطر پیش‌بینی نشده می‌گوید:
“دوربین‌ها، حسگرها و دیگر دستگاه‌های اینترنت اشیا که به نظر بی ضرر هستند، در ارتش بسیار زیادند، اما همچون هر چیز دیگری در کره زمین، با مسائل امنیتی دست به گریبان هستند. پس از تایید آسیب پذیری‌های قابل اثبات، دولت برای بازگرداندن کنترل تسلیحات یا سایر منابع مهم چه مبلغی را پرداخت می کند؟”
ماجرای اسکای نت نیز نمونه‌ای دیگر از تلاش ارتش ایالات متحده برای استفاده از قدرت اینترنت اشیا و هوش مصنوعی برای متحول کردن قوانین تعامل در سطح جهانی است: آنها در تلاش هستند تا تمامی سیستم‌های تسلیحاتی در یک میدان جنگ جهانی را به یکدیگر متصل کنند. ایده این نوع از سیستم‌های متصل، از شبکه عصبی هوش مصنوعی فیلم مشهور ترمیناتور گرفته شده است.
اکنون سوال اینجاست: ارتش چگونه می‌تواند تمامی این شبکه‌های اینترنت اشیا و هوش مصنوعی را غیرقابل نفوذ نگه دارد، و استفاده از آنها را تحت قوانین اخلاقی ممکن سازد؟ پاسخ ساده این است که آنها قادر به این کار نیستند.